Cogito 9/2025 – czasopismo edukacyjne dla młodzieży

Opis

W tym numerze:

WAŻNE TEMATY I ROZMOWY

• Nasz głos: Inspiruje mnie to, co można osiągnąć dzięki pracy, mówi Liwia Pawłowska, laureatka głównej nagrody w międzynarodowym konkursie Wildlife Photographer of the Year w kategorii Young Positive Impact.
• Punkt widzenia: Nowy rok szkolny – nowi my? Wprowadzenie zmian pozytywnie wpływa na codzienne życie. Ale co warto poprawić?
• Fajny projekt: Szkolni innowatorzy mają moc! Aplikacja GreenWear ujawniająca wpływ fast fashion na środowisko, modele pojazdów napędzanych wodorem i etanolem – to tylko niektóre z projektów, których twórcami są uczniowie.
• Wokół psyche: „Quiet quitting” to nie lenistwo. Jesteśmy w szkole, pojawiamy się na lekcjach, robimy minimum, bo może… to jedyne, na co nas stać psychicznie?!
• Jak żyją inni: Edukacyjna gorączka złota w Korei Południowej. Uziemione samoloty, zamknięte budowy i zakłady… Co jest tak ważne, że zatrzymuje się tutaj codzienne życie?

POMYSŁY NA STUDIA

• Studia news: Opisujemy kierunki studiów związane z edukacją polonistyczną, ochroną przyrody, a także z rozwojem osobistym i karierą zawodową z AI.
• Studia przyszłości: Kroatystyka – kierunek na Bałkany. „Moje studia to nie jest zwykła nauka języka chorwackiego” – mówi Magda Kaczorowska, absolwentka studiów kroatystycznych na UW.
• Głos z uczelni: Filologia klasyczna to nie tylko łacina. „Te studia pozwalają zajrzeć do starożytnego świata, oddalonego od nas o 2 tysiące lat, i odczytać przekaz autorów” – mówi prof. dr hab. Przemysław Nehring z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
• Studia za granicą: Erasmus na północy Norwegii. O studiach związanych z globalnym biznesem w The Arctic University of Norway w Tromso opowiada Mateusz Chełstowski.

KULTURA, TWÓRCZOŚĆ I PODRÓŻE

• Polecajki książkowe: Świetne książki o sztuce i powieści młodzieżowe.
• Polecajki filmowe: Co warto obejrzeć w kinie, a co na streamie?
• Czas na debiut: Wasza twórczość literacka. Czekamy też na zgłoszenia!

SZKOŁA I MATURA

• WOS do matury: Człowiek i społeczeństwo – czas na powtórkę. Zrozumienie pojęć i umiejętność ich zastosowania w analizie tekstów źródłowych są kluczowe na egzaminie maturalnym. No to powtarzamy!
• Epoka i motyw: Antyk – u źródeł kultury. Aby zrozumieć współczesne zjawiska w literaturze, dobrze jest poznać twórców i filozofów ze starożytności.
• Lektura na podstawę: „Mitologia” Jana Parandowskiego. Jak powstał świat? Jak narodzili się bogowie oraz ludzie? Poznajemy dzieje ludzkości według mitów Greków.
• Lektura na rozszerzenie: „Klub Pickwicka” Charlesa Dickensa. Grupa dżentelmenów podróżuje po Anglii w celu „badania dziwacznych zjawisk życia codziennego”. Co z tego wyniknie? Sprawdzamy!
• Matura ustna: Zadania do „Ferdydurke” Witolda Gombrowicza. Omawiamy pytania z listy jawnej CKE. Zwracamy uwagę na konteksty.
• Matura ustna: Pytanie niejawne do tekstu literackiego. Jak ukazywano przemijanie? Omawiamy zagadnienie na podstawie wiersza Bolesława Leśmiana.
• Matura ustna: Pytanie niejawne z tekstem ikonicznym. Poczucie niesprawiedliwości świata w tekstach kultury – taki temat może pojawić się jako drugie zadanie na egzaminie ustnym z polskiego.
• Przepis na wypracowanie maturalne: Rozprawka o kontakcie z inną kulturą. Utwory literackie, zwłaszcza reportaże, choć nie tylko, często opisują kontakt człowieka z inną kulturą.
  Piszemy pracę na ten temat.
• Matura rozszerzona: Różne ujęcia przestrzeni w utworach literackich i jej funkcje. Powtarzamy zagadnienia z poziomu rozszerzonego i piszemy przykładowe wypracowanie egzaminacyjne.
• Matura z angielskiego: Przykładowy arkusz egzaminacyjny z języka angielskiego na poziom
  podstawowy zgodny z wytycznymi CKE w 2026 r.